Ngã là một tai nạn thường gặp có thể xảy ra với bất kỳ ai và ở bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên thường xảy ra ở người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ, người khuyết tật hoặc người bệnh đang điều trị trong Bệnh viện. Khi đau, yếu các chức năng bảo vệ cơ thể bị suy giảm, do đó trong quá trình vận động, nguy cơ ngã luôn có thể xảy ra. Ngã làm cho người bệnh suy giảm chức năng, tăng gánh nặng bệnh tật, kéo dài thời gian điều trị, ngã có thể dẫn đến thương tích trầm trọng hoặc tử vong.

      Nguyên nhân ngã ở người bệnh thường xảy ra do nhiều yếu tố, trong đó phổ biến là: tuổi già, yếu cơ, mất thăng bằng, hạ huyết áp tư thế, suy giảm thị lực, uống rượu… Ngoài ra các yếu tố từ môi trường sống như cầu thang, nhà tắm không có tay vịn/thanh nắm, buồng bệnh/hành lang không đủ ánh sáng hoặc quá chói, đồ dùng không để gọn gàng, nhà tắm trơn trượt hoặc sàn không bằng phẳng, quần áo, giày dép kích cỡ không phù hợp, độ cao giường bệnh… Một yếu tố khác do tác dụng phụ của một số thuốc như: thuốc chống trầm cảm, chống loạn thần, thuốc ngủ, thuốc điều trị sa sút trí tuệ, parkinson… Hoặc do người bệnh/người nhà người bệnh chưa tuân thủ nội quy bệnh viện và hướng dẫn của nhân viên y tế cũng là nguy cơ gây ngã cho người bệnh. Tại Bệnh viện đa khoa huyện Quỳnh Phụ đã ghi nhận một số sự cố y khoa liên quan tới người bệnh ngã . Chính vì vậy phòng ngừa té ngã cũng là một mục tiêu quan trọng mà bệnh viện muốn hướng tới.

          Một số giải pháp phòng ngừa té ngã tại bệnh viện

1.Về phía người bệnh:

• Tuân thủ các hướng dẫn của nhân viên y tế, tuân thủ nội quy bệnh viện.
• Trao đổi với bác sĩ về bệnh tật, báo ngay cho bác sĩ những vấn đề về sức khỏe đang mắc phải: đã bị té ngã lần nào chưa, bị té ngã trong hoàn cảnh nào, tình trạng thị lực và các bệnh mạn tính kèm theo…
• Vận động thân thể thường xuyên, tập những động tác thể dục nhẹ nhàng theo hướng dẫn của nhân viên y tế
• Sử dụng dụng cụ hỗ trợ hoặc luôn có người thân bên cạnh để hỗ trợ.
• Sử dụng đúng kính đeo mắt và mang giày dép, vừa chân khi đi đứng.
• Mang giày dép phù hợp, có độ bám nền tốt.
• Nhìn kỹ lối đi xem có chướng ngại vật. Nếu thấy có vật chướng ngại hãy gọi và chờ nhân viên y tế đến giúp đỡ.
• Ngồi lên giường hay ghế một cách chậm rãi. Nên thật thận trọng khi bị chóng mặt thì đừng vội đứng lên. Việc chóng mặt khi đứng lên thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ngày nóng bức, sau bữa ăn, hoặc khi cở thể bị thiếu nước. Trong trường hợp này, hày ngồi lại và kêu gọi sự giúp đỡ của người thân hoặc nhân viên y tế.
• Người bệnh nặng hay người già yếu khi muốn vào nhà vệ sinh hay muốn rời khỏi giường cần phải có hỗ trợ của người nhà hoặc nhân viên y tế
• Khi té ngã hãy bình tĩnh, sau đó nhờ sự giúp đỡ của những người xung quanh, gọi thật to để yêu cầu sự giúp đỡ.
• Nằm giường bệnh phải có thanh chắn

2. Nhân viên y tế:

• Cảnhbáo người bệnh không nên dùng các vật dụng dễ gây té ngã đặc biệt là những vật dụng có bánh xe để hỗ trợ đi lại.
• Khi nền nhà ướt hoặc vị trí dễ trơn trợt cần có biển báo cho người bệnh biết.
• Kiểm tra thắng của xe lăn tay trước khi người bệnh ngồi hay đứng lên.
• Bố trí vật dụng cá nhân ở vị trí dễ tiếp cận để người bệnh dễ lấy.
• Hỗ trợ và khuyến khích người bệnh mang kính và giúp bệnh nhân đi lại khó khăn khi di chuyển.
• Khi người bệnh dùng thuốc an thần,thuốc ngủ, một số thuốc khác hoặc khi phối hợp với các loại thuốc khác nhau mà tác dụng phụ có thể khiến người bệnh đứng không vững hoặc mất thăng bằng thì phải giải thích cho người bệnh người nhà một cách rõ ràng.
• Sắp xếp người bệnh nặng cấp cứu hoặc người già và trẻ em nằm giường bệnh có thanh chắn. Nếu không có thanh chắn thì xếp vào vị trí sát vách tường.
• Trường hợp bệnh nhân hôn mê hay kích thích phải có dây cố định tay chân.
• Khi vận chuyển bệnh nhân bằng xe nằm hay ngồi phải có nhân viên y tế đi theo và đảm bảo xe không bị hư hỏng. Xe ngồi phải có chỗ để chân và xe nằm có thanh chắn.

 3. Xử trí khi có té ngã trong bệnh viên:

• Kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn (Huyết áp, mạch, hô hấp, nhiệt độ, nhịp thở…)
• Không di chuyển bệnh nhân cho đến khi nào thiết lập xong ranh giới di chuyển
• Hỏi bệnh nhân có đau chỗ nào không
• Yêu cầu bệnh nhân giơ tay lên và hỏi xem có đau không
• Yêu cầu bệnh nhân giơ chân lên và hỏi xem có đau ở đâu không
• Kiểm tra xem hai chân bệnh nhân có dài bằng nhau không
• Nếu như bàn chân xoay vào trong hay ra ngoài hoặc bệnh nhân than đau, tuyệt đối không di chuyển bệnh nhân nên cho bệnh nhân được khám để đánh giá thêm
• Nếu bệnh nhân có thể di chuyển cử động được các chi hãy giúp bệnh nhân đứng lên và ngồi vào vị trí thăng băng
• Kiểm tra các dấu hiệu về chấn thương đầu, mất phương hướng, lú lẫn, hai đồng tử không đều (phần lớn lý do dẫn đến tử vong trong các ca té ngã là do chấn thương đầu thường là xuất huyết dưới màng cứng)
• Luôn kiểm tra lại bệnh nhân vài giờ sau khi té ngã để xem có vị trí nào bị đỏ, sưng, nóng hoặc xem bệnh nhân có khó khan cử động hoặc di chuyển các đầu ngón tay, ngón chân. Nếu có cần phải khám để đánh giá kỹ hơn trình trạng của bệnh nhân
• Luôn hỏi xem bệnh nhân có thấy khỏe không? Có thấy chóng mặt, tối xầm hay qua mắt không?
• Báo cáo sự cố y khoa.